ماموریت ویژه سکه ۱۴۰۳؛ قیمت سکه مهار می‌شود؟

روایت فعالان بازار سکه، از شایعه هجوم مردم برای فروش سکه‌های ضرب 86، آخرین وضعیت حباب قیمت سکه و...

بانک مرکزی، سال‌ها سکه جدید ضرب نکرده بود. از سال 1386 تا امروز، این مجموعه سکه‌ای به تاریخ روز به بازار عرضه نکرده بود و به همین دلیل، آخرین ضرب سکه یعنی سکه‌های سال 86، صدرنشین بازار بودند و در زمان فروش، این سکه‌ها به بالاترین قیمت فروخته می‌شدند. حتی سکه‌های عرضه شده در حراج مرکز مبادله تا همین یک ماه پیش ضرب جدید نبود و با همان تاریخ 86 به بازار عرضه می‌شد تا اینکه بانک مرکزی اعلام کرد که سیاستش در رابطه با ضرب سکه تغییر کرده و از این پس، قرار است که سکه‌ طلا با تاریخ جدید و ضرب سال جدید به بازار عرضه کند.

شوک عرضه سکه 1403 بر بازار

زمانی که خبر رسید سکه‌های جدید قرار است پا به بازار بگذارند، فعالان بازار در شوک فرو رفتند. واکنش بازار به این خبر تقریبا سکوت بود. کسی نمی‌دانست چه اتفاقی قرار است رخ دهد. عده‌ای گمانه زنی کردند که برای فروش سکه‌های سال 86، صف‌های طولانی تشکیل می‌شود و گروهی هم خبر از هجوم فروشندگان سکه‌های 86 دادند اما گویا همه این خبرسازی‌ها و گمانه‌ها غلط از آب درآمد. زیرا محمد کشتی آرای کارشناس بازار طلا در گفت‌وگو با تریبون اقتصادی در شرایطی که یک ماه از عرضه سکه‌های ضرب جدید گذشته است، بیان کرد: هجومی برای فروش سکه‌های سال 86 در کار نیست. سکه یک کالای فاسد شدنی نیست و چنین اتفاقی در بازار رخ نداده است. اتفاقا سکه 86 را خیلی خوب می‌خرند و داستان هجوم برای فروش سکه‌های این سال اصلا صحت ندارد.

وی افزود: با ورود سکه‌های جدید، حباب سکه‌ 86 کاهش پیدا کرد اما دچار افت قیمت شدید نشد. سکه تمام بهار آزادی تا حدود 13 میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده بود  و هفت میلیون تومان از حبابش ریزش کرده است. اکنون بازار به ثبات رسیده است.

مشکل فروش سکه بدون وکیوم

عرضه ربع سکه ضرب 1403 از 19 آبان در مرکز مبادله آغاز شد. در نخستین مرحله عرضه ۱۰ هزار ۶۵۰ قطعه ربع سکه ضرب امسال به همراه سکه ضرب 86 به متقاضیان عرضه شد و حدود 80 درصد متقاضیان، سکه ضرب جدید دریافت کردند. ۲۱ آبان‌ماه هم عرضه ربع سکه بهار آزادی ضرب سال ۱۴۰۳ انجام شد. اما مسئله اینجاست که سکه‌های عرضه شده توسط بانک مرکزی بدون وکیوم است و بازار هم برای خرید سکه‌های بدون وکیوم انقلت‌هایی دارد.

بر اساس گزارش‌های رسیده، فعالان بازار سکه، قطعات بدون وکیوم سکه را به قیمت خریداری نمی‌کنند و گاهی بهانه‌هایی مثل اصل نبودن یا تقلبی بودن و مباحثی از این دست باعث می‌شود که بین فروشنده و خریدار بحث در بگیرد. اما چرا بانک مرکزی برای این مسئله راهکاری نمی‌اندیشد تا فروشندگان سکه به بهانه نبود وکیوم متضرر نشوند؟

آیت محمدولی، کارشناس سکه در این رابطه به تریبون اقتصاد گفت: اگر بانک مرکزی عین برخی کشورهای اروپایی برنامه‌ریزی می‌کرد و سکه‌ها را وکیوم می‌کرد، ایجاد اختلال و مشکل درون سکه‌های عرضه شده خیلی کم می‌شد.

وی افزود: شاید 90 درصد مشکلات سکه درباره بانکی بودن یا نبود، اصل و تقلبی بودن و ... با این اقدام حل می‌شد. اگر بانک مرکزی مثل بعضی از کشورها که صاحب این صنعت هستند، برای سکه وکیوم طراحی می‌کرد، خیلی خوب بود.

محمدولی بیان کرد: پس از عرضه سکه توسط بانک مرکزی، همکاران ما با مشخصات خود که شناسنامه آن سکه می‌شود، محصول موجود در بازار را وکیوم می‌کنند. این را باید از اکنون که اول راه توزیع سکه‌های جدید است، با اتحادیه مربوطه و اتاق اصناف ایران برنامه‌ریزی کرد.

وی ادامه داد: متولیان بانک مرکزی باید نشست بگذارند و مشاوره بگیرند که چه راهی برای این مسئله می‌توان پیدا کرد. آیا باید مجددا سکه‌های جدید را فروشنده‌های سکه وکیوم کنند و بانک مرکزی هم سکه را به صورت فله‌ای دست متقاضیان بدهد یا اینکه بهتر است وکیوم توسط بانک مرکزی طراحی شود.

محمدولی تاکید کرد: اگر یک موقع در فروش ایراد و اشکالی پیدا شود و سکه به صورت غیر وکیوم دست مردم داده شود، کنترل شرایط مقداری سخت می‌شود. زیرا سکه‌ها از نظر وزن، اندازه، رنگ و ... یکسان هستند. یک فروشنده اگر اکنون سکه‌ای به خریدار بدهد و خدای نکرده اشکال داشته باشد، به محض خروج فرد از مغازه، فروشنده دیگر مسئولیت آن را بر عهده نمی‌گیرد و خریدار هم نمی‌تواند ثابت کند سکه‌ای که در اختیار دارد، همان سکه‌ای است که از فروشنده گرفته است.

وی اضافه کرد: یک مقداری این ایرادات هست و باید برای آن یک فکری شود. اتحادیه طلا و جواهر به تنهایی نمی‌تواند این مسئله را حل کند. من اعتقاد دارم که باید اتحادیه، اتاق ایران و بانک مرکزی با هم شور و مشورتی داشته باشند که برای حل مشکل چه کاری انجام دهند تا ایراد، اشکال و جعل در آن کمتر باشد.

عرضه سکه 1403 به تنهایی کافی نیست

این کارشناس سکه درباره تحلیل‌های مطرح شده پیرامون تاثیر سکه ضرب جدید بر قیمت بازار توضیح داد: هر کدام از دوستان بر اساس تجربه خود تحلیل می‌کنند اما تجربیات بازار نشان داده که ممکن است فقط درصدی از اتفاقاتی که دوستان تحلیل کردند، رخ دهد.

وی اضافه کرد: با عرضه سکه ضرب جدید، طبیعتا باید حباب سکه کم شود اما بستگی به این دارد که بانک مرکزی و مسئولان اقتصادی چگونه بتوانند بحث عرضه و تقاضا را با هم تنظیم کنند. اگر بخواهند یک روزی سکه جدید ضرب کنند و دو روز عرضه متوقف شود، طبیعتا می‌تواند حباب سرسام‌آور ایجاد کند.

محمد ولی یادآور شد: تغییر سال ضرب سکه به تنهایی نمی‌تواند حباب بازار را حل کند. باید عرضه و تقاضا همدیگر را تامین کنند. اگر این اتفاق بیفتد، حباب کاهش می‌یابد. با ضرب سکه امسال، فکر می‌کنم سکه‌های 86 هم آرام آرام از گردونه خارج شود. منتهی باید مسئولان اقتصادی و بانک مرکزی طوری برنامه‌ریزی کند که سکه‌های دست مردم که ضرب سال 86 است و با حباب آنچنانی در زمان‌های خود خریداری کرده‌اند، دچار مشکل نشود و مردم متضرر نشوند.

وی درباره زمان مورد نیاز برای تخلیه سکه‌های قدیمی موجود در منازل توضیح داد: من فکر می‌کنم اگر با همین روال عادی سکه‌های 86 از دست مردم خارج شود، حداقل بالای یک سال و نیم طول می‌کشد که آرام آرام مردم سکه‌هایشان را بفروشند.

این کارشناس سکه گفت: اگر بخواهیم روندی به‌وجود بیاوریم که مردم برای فروش هجوم بیاورند، خیلی خوشایند نیست. آن موقع ممکن است بعضی از آدم‌ها و نه همه -چیزی در حدود یک تا دو درصد- از شرایط سوء استفاده‌هایی کنند.

وی تاکید کرد: باید در بحث عرضه و تقاضا کنترل‌هایی انجام شود و دقت لازم را داشته باشند تا سکه‌های 86 از دست مردم خارج شود. یعنی دارندگان این سکه یا آنها را بفروشند، یا تعویض کنند و یا هر کار دیگری که لازم است را انجام دهند.